“ In het afgelopen decennium is Nederland een leidend forum geworden voor internationale class actions tegen multinationals in Europa. Er is een ontwikkelde infrastructuur voor class actions en veel internationale class actions-kantoren zijn actief op de Nederlandse markt. Nederland behoort tot de landen met de snelste procesvoering in Europa met een gemiddelde van 130- dagen vanaf een oproep tot verschijnen tot een definitieve uitspraak (EU Justice Scoreboard)”. Dat schrijft advocatenkantoor CMS in haar recent verschenen European Class Action Report 2022.
“Het Nederlandse system kent een opt-out-mechanisme voor Nederlandse groepsleden en een opt-in-mechanisme voor buitenlandse groepsleden. Een aanzienlijk aantal
internationale ondernemingen heeft zijn Europese hoofdzetel in Nederland, vanwege de gunstige zakelijke en fiscale voorwaarden. Bijgevolg zijn er veel bedrijven beschikbaar voor eisende advocatenkantoren advocatenkantoren om zich op te richten.
Nederlandse Class Action Act
Het Nederlandse class action-klimaat is onlangs versterkt door de Nederlandse Class Action Act (De Wet), die op 1 januari 2020 in werking is getreden. De belangrijkste
belangrijkste wijziging in de wet is de mogelijkheid om schadevergoeding te vorderen
schadevergoeding te vorderen in een collectieve actie. De toekenning van schadevergoeding bindt niet alleen de gedaagde onderneming, maar ook de
partijen die schade hebben geleden en wier belangen werden vertegenwoordigd werden door de vertegenwoordigende entiteit, maar niet hebben gekozen. De wet biedt ook bepaalde waarborgen voor ondernemingen en ambtenaren tegen triviale vorderingen en de proliferatie van schadestichtingen/belangengroepen.
Sinds de wet twee jaar geleden in werking is getreden, zijn meer
meer dan 40 zaken in het class action register. Er is geen beperking op het soort vorderingen die op grond van de wet kunnen worden ingesteld; zij staat open voor
alle rechtsvorderingen.
Class actions in kort geding
Ook kortgeding-procedures zijn een populaire route voor class action-groepen. In 2020 en 2021 zullen ten minste 15 kortgeding-vonnissen, waarvan COVID-19 een veelvoorkomend onderwerp was, in class actions gewezen. Voorbeelden van kortgeding-procedures zijn die welke zijn aangespannen door:
- ‘Stichting Vijfde Macht’, die een volledige blokkering van Covid eiste; en
- Viruswaarheid”, die drie kort gedingen hebben aangespannen, stellende
dat de voorzieningenrechter de Staat moet gelasten de maatregelen tegen het coronavirus (en noodverordeningen) in één procedure.
“ Beide vorderingen hebben het niet gehaald, maar zij tonen aan dat de in dergelijke vorderingen gevorderde verlichtingen brede en belangrijke praktische gevolgen kunnen hebben”, aldus het rapport.
.
In het kader van het nieuwe systeem van collectieve vorderingen eisen de Nederlandse rechtbanken voldoende verband tussen de vordering en Nederlands grondgebied. Een collectieve vordering tegen de Amerikaanse bedrijven Oracle en Salesforce op basis van vermeend misbruik voldeed niet aan deze vereiste. De stichting heeft tegen deze
Uitspraak beroep aangeteklend.
Claims dieseluitstoot
In Nederland zijn meerdere grote claims ingediend tegen autoproducenten wegens dieselemissies. In 2020 zijn claims ingediend tegen Volkswagen, Daimler en
Fiat. In 2021 zullen drie stichtingen (‘Stichting Auto Claim’, ‘Stichting Emissieclaim’ en ‘Stichting Diesel Emission Justice”) groepsacties aangespannen tegen Renault
en Stellantis (d.w.z. Peugeot en Citroën). Deze procedures zijn nog aanhangig.
Vorderingen inzake gegevensbescherming
In 2021 werden verschillende collectieve rechtszaken aangespannen tegen
internationale techbedrijven wegens vermeende inbreuken. Op 30 juni 2021 heeft de rechtbank van Amsterdam een belangrijke uitspraak gedaan waardoor
de collectieve actie van ‘Data Privacy Stichting’ (DPS) tegen Facebook Nederland, Facebook Ierland en Facebook Inc. (gezamenlijk: Facebook) door te laten gaan.
Facebook had op verschillende gronden bezwaar gemaakt tegen deze procedure,
maar de rechtbank Amsterdam heeft die bezwaren verworpen. Ook werden class action procedures aangespannen door verschillende stichtingen tegen TikTok Technology
wegens vermeende schending van de privacy- en consumentenrechten van 1 miljoen gebruikers van de sociale videodienst. Deze procedures zijn nog in behandeling.
Koploper in rechtszaken over klimaatverandering
De afgelopen jaren hebben we een toename gezien van collectieve rechtszaken
op het gebied van mensenrechten (ESG), zoals klimaatverandering
vorderingen. In de baanbrekende zaak van Urgenda in 2019 heeft de
Nederlandse Hoge Raad een eerder vonnis bekrachtigd waarin werd vastgesteld dat het verminderen van emissies noodzakelijk was om voor de Nederlandse overheid om de mensenrechten te beschermen.
Dit is de eerste zaak wegens onrechtmatige daad die is aangespannen tegen een
overheid in verband met klimaatverandering op basis van de mensenrechten
mensenrechten, en is de eerste succesvolle klimaatrechtzaak. Deze Urgenda-zaak heeft een inspiratiebron gevormd voor andere internationale rechtszaken over klimaatverandering.
In mei 2021 werd opnieuw een belangrijke klimaatveranderingsuitspraak, ditmaal tegen Royal Dutch Shell (RDS). In deze uitspraak achtte de rechtbank RDS rechtstreeks verantwoordelijk voor klimaatverandering op basis van haar zorgplicht en gelet
gelet op internationale verdragen zoals de UN Guiding Principles en het Klimaatakkoord van Parijs. De rechtbank veroordeelde RDS om haar CO2-uitstoot met 45% te verminderen. Niettegenstaande een eventueel hoger beroep, zal dit vonnis eisende
advocatenkantoren en klimaatactivisten aanmoedigen om andere multinationale ondernemingen in Nederland en ook in andere rechtsgebieden. De stichting die de
RDS vordering heeft ingediend, Milieudefensie, heeft al aangekondigd acties tegen Nederlandse bedrijven in andere sectoren, zoals zoals staalproducenten, zuivelbedrijven en de rundvleesindustrie.
Collectieve afwikkeling
De Nederlandse Wet Collectieve Afwikkeling Massaschade Schade biedt een mechanisme voor het regelen van collectieve zaken op wereldschaal. Een schikking in Nederland kan algemeen verbindend worden verklaard voor iedere belanghebbende
die een schadestichting beweert te vertegenwoordigen, tenzij een partij heeft afgezien van deelname. Dergelijke collectieve schikkingen zijn zijn gebruikt in effectenzaken/zaken over onjuiste voorstelling van zaken waarbij internationale beleggers betrokken waren. Bekende voorbeelden zijn: Shell (2009), Converium (2012) en recent Fortis/Aegeas (2018). Vorig jaar werden geen collectieve
schikkingen gepubliceerd.
Europees verslag over groepsacties 2022: Aandachtspunten per land
In Nederland is een gestage toename te zien van het aantal ingediende class actions. In Nederland, nog eens 11 class actions die in 2021 werden ingediend, waren geen schadeclaims. Deze 11 vorderingen zijn niet opgenomen in onze gegevens elders in dit verslag omdat ze niet strikt voldoen aan onze definitie van een “class action” omdat zij geen schadevergoeding eisen; zij brengen echter duidelijk aanzienlijke
risico’s voor de gedaagden. Hiervan waren er 10 opt-out-actieds
ertaald met www.DeepL.com/Translator (gratis versie)
