CED Property: Niet alleen neemt aantal plofkraken toe, maar vooral de schadelast

De laatste jaren daalde het aantal plofkraken. In 2019 neemt dat aantal ineens weer wat toe, wellicht omdat een nieuwe generatie criminelen toch weer heil ziet in deze activiteit. Toch stijgt de schadelast als gevolg van deze plofkraken gestaag. Frank van Alphen, manager CED Property en voorheen werkzaam als operationeel directeur bij een waardetransporteur, legt uit hoe dat komt en wat de laatste ontwikkelingen zijn in de wedloop tussen banken en criminelen. 

“Dat er minder plofkraken gepleegd worden, is goed nieuws. Tegelijkertijd zie je dat plofkraken steeds extremer worden. Vroeger lieten criminelen gas in een geldautomaat lopen en brachten dat dan tot ontploffing waardoor de geldautomaat – met wisselend succes overigens – opensprong. Banken reageerden hierop door hun geldautomaten beter te beveiligen tegen deze manier van kraken. Met als gevolg dat criminelen vandaag de dag steeds zwaardere explosieven gebruiken om de automaten open proberen te krijgen.” 

Voortdurendewedloop
Van Alphen vervolgt: “Betere beveiliging die het gebruik van zwaardere explosieven uitlokt: het zorgt voor een wedloop tussen banken en criminelen. En voor veel schade. Dat werd eerder dit jaar goed duidelijk bij de nachtelijke plofkraak op het Amsterdamse metrostation Ganzenhoef: door de enorme explosie waren bijna alle ramen beschadigd of gesprongen en het station raakte zwaar beschadigd. Maar ook de andere plofkraken waarbij EMN als expert optreedt, zien we de schadebedragen toenemen. Vooral omdat door de zwaardere explosieven ook aangrenzende panden getroffen worden. Die staan geregeld op instorten na de explosie. Winkels moeten hierdoor gesloten blijven, bedrijven kunnen hun medewerkers niet naar binnen laten en de herstelkosten rijzen de pan uit. Dat stuwt de schadelast flink omhoog.” 

Gevaarlijke ontwikkeling
Naast materiële schade krijgen de CED- experts volgens hem ook te maken met emotionele schade. “Want het zal je maar gebeuren, dat je ’nachts je woning voelt schudden en hoort kraken omdat de geldautomaat onder in het gebouw tot ontploffing wordt gebracht. Dat doet echt veel met mensen. Daarbij neemt met die zware explosieven ook de kans op persoonlijk letsel toe. Criminelen nemen een flink risico: als het explosief te vroeg afgaat, dan zijn ze er geweest. En een toevallige passant kan zo’n plofkraak ook het leven kosten. Dat is een zorgwekkende ontwikkeling.” 

Een deel van het probleem lost zich volgens CED’s Propert Manager vanzelf op. In Nederland gaan we namelijk steeds meer met pin betalen. In 2018 betaalden we in Nederland al meer dan 60% van onze aankopen in winkels, horeca en dergelijke met onze pinpas. Ook onderlinge betalingen gaan steeds meer elektronisch, bijvoorbeeld via een ‘Tikkie’.” Er is dus minder vraag naar cash geld en dus neemt het aantal geldautomaten in ons land af. In Duitsland betaalt men nog veel meer cash. Je ziet dan ook dat Nederlandse criminelen de grens oversteken en in Duitsland op rooftocht gaan. Denk maar aan de ‘Audi-bende’, die in 2017 meerdere plofkraken pleegde op Duitse geldautomaten.” 

Het begint bij de bouw
Banken zitten intussen ook niet stil en blijven de beveiliging van hun automaten steeds verder opschroeven. Sommige banken plaatsen ’s nachts rolluiken of platen voor de automaten of kiezen voor een inpandige locatie van de automaat, zoals in een winkelcentrum. Ook laten steeds meer beheerders van geldautomaten de locatie van deze automaten regelmatig bouwkundig inspecteren op veiligheid, bijvoorbeeld door CED. “Wij zien dat dat een succesvolle maatregel is: de locaties waarover wij advies hebben uitgebracht blijken beter bestand tegen beroving. EMN en CED trekken hier samen in op. Een mooi voorbeeld van samenwerking in onze keten van schadebehandeling.”