Een inventarisatie van Brandweer Nederland onder de 25 regio’s toont aan dat er in de maanden juni en juli van dit jaar 2.811 branden zijn geweest als direct gevolg van de droogte. Dat is meer dan een verdubbeling: vorig jaar waren er in dezelfde maanden 1213 natuurbranden.
‘Er is door de brandweer heel hard gewerkt, en dat bij regelmaat onder moeilijke omstandigheden’ zegt voorzitter Stephan Wevers van Brandweer Nederland. ‘De hitte waarin onze mensen in deze periode van droogte moesten werken was vaak groot. De inzetten waren lang en inspannend, daarom zijn in veel gevallen extra maatregelen getroffen. Zo wisselden brandweercollega’s elkaar vaker af dan onder normale omstandigheden en werd extra drinken en eten aangevoerd. De samenwerking tussen de brandweerploegen onderling verliep bovendien erg goed: op sommige plekken hebben brandweercollega’s uit andere regio’s ondersteuning geboden. Daarnaast heeft de brandweer op sommige plekken hulp gekregen van boeren. Bij branden in de natuur rukt de brandweer standaard met meerdere eenheden uit, om zo een snelle uitbreiding te voorkomen. Ondanks de vakantieperiode waren er steeds voldoende collega’s – zowel vrijwilligers als beroepskrachten – beschikbaar. De slagkracht heeft nergens onder druk gestaan. Dikke complimenten voor onze mensen!
“De hitte waarin onze mensen in deze periode van droogte moesten werken was vaak groot”, zegt voorzitter Stephan Wevers van Brandweer Nederland. “De inzetten waren lang en inspannend, daarom zijn in veel gevallen extra maatregelen getroffen. Zo wisselden brandweercollega’s elkaar vaker af dan onder normale omstandigheden en werd extra drinken en eten aangevoerd.” Ook kreeg de brandweer vaak hulp van collega’ s uit andere regio’s en op sommige plekken ook van boeren. Ondanks de vakantieperiode waren er volgens Wevers steeds voldoende brandweerlui beschikbaar. “De slagkracht heeft nergens onder druk gestaan.”
Ook waren er extra controles en werkte de brandweer nauw samen met natuurbeheerders en Defensie. Zo zette het leger op sommige plaatsen blushelikopters in die grote waterzakken leegden boven de vuurhaarden.Bovendien was de brandweer goed voorbereid op mogelijke natuurbranden. “Er zijn meerdere preventieve maatregelen getroffen. Zo wordt er in tegenstelling tot de afgelopen jaren nog in de maanden juli en augustus gevlogen met surveillance-vliegtuigjes”, aldus Wevers. Ook waren op verschillende plekken in bos- en heidegebieden extra waterputten gemaakt om snel aan water te kunnen komen.
Goede voorbereiding en samenwerking met natuurbeheerders
De brandweer was goed voorbereid op mogelijke natuurbranden. Er zijn meerdere preventieve maatregelen getroffen. Zo wordt er in tegenstelling tot de afgelopen jaren nog in de maanden juli en augustus gevlogen met surveillancevliegtuigjes en was er extra controle door politie en boswachters. Er zijn de voorgaande jaren al op verschillende locaties in de natuur extra waterputten gecreëerd om snel aan water te kunnen komen. In alle grote natuurgebieden liggen calamiteitenroutes waardoor hulpdiensten snel ter plekke kunnen komen. Ook is door de regio’s veel aan publieksvoorlichting gedaan.
Het beheersen en bestrijden van natuurbranden is één van de landelijke specialismen van Brandweer Nederland. Binnen dit specialisme worden onder andere de risico’s in kaart gebracht en maatregelen genomen om deze risico’s op natuurbranden zo klein mogelijk te maken. Hierbij wordt intensief samengewerkt met natuurbeheerders en andere partners. Wevers: ‘Op deze wijze heeft de brandweer goed inzicht in de natuurgebieden en weten we hoe we het beste kunnen optreden bij een natuurbrand. Onze situatie is – mede door de inrichting van de natuurgebieden in ons land en de preventieve maatregelen waar wij ons in Nederland op focussen – niet te vergelijken met de Zuid-Europese landen en Amerika.’
Afspraken
De brandweer heeft al jaren goede afspraken met Defensie voor ondersteuning bij grote natuurbranden door militaire blushelikopters. Voor het eerst sinds 2014 is dit jaar weer gebruik gemaakt van heli-blussing, waarbij een helikopter met een grote waterzak pendelt tussen een brandhaard en een waterwinplaats. Dit wordt ook wel Fire Bucket Operations (FBO) genoemd. De Koninklijke Luchtmacht, de brandweer VNOG, brandweer Gelderland Midden en het Instituut Fysieke Veiligheid organiseren de heli-blussingen. Ze zijn deze zomer zeer waardevol geweest, zijn in totaal zeven keer ingezet en hebben ook vlak over de grens in Duitsland geassisteerd. Daarnaast heeft de brandweer gebruik gemaakt van drones. De Handcrew van Brandweer Ijsselland en Brandweer Twente zijn deze zomer zes keer om ondersteuning gevraagd. Dit zijn specialisten die met handmaterieel het veld in gaan om de laatste blushaarden uit te maken, vaak op plaatsen waar brandweerauto’s niet kunnen komen. ‘We zetten naast preventieve maatregelen stevig in op nieuwe inzettechnieken en innovaties. Dat werpt zijn vruchten af’, zegt Wevers.
Leren is belangrijk
De natuurbranden van dit seizoen worden in het najaar geëvalueerd. Zo kan de opgedane kennis bij natuurbrandbestrijding met de brandweerregio’s en de Brandweeracademie worden gedeeld om het brandweervak te blijven verbeteren. Wevers: ‘Maar niet alleen binnen Nederland, ook binnen Europa werken we nauw met elkaar samen en wisselen wij kennis en ervaringen uit.’
