Branche- en belangenorganisaties tevreden met komst nieuwe Wet Affectieschade in 2019

De Eerste Kamer heeft van de week een wetsvoorstel van minister Dekker (voor Rechtsbescherming) aangenomen dat de vergoeding van affectieschade regelt, een vorm van smartengeld voor naasten van slachtoffers die door een fout van een ander zijn overleden, of ernstig of blijvend letsel hebben. ”Vergoeding van affectieschade kan het leed van naasten van slachtoffers niet wegnemen, maar wel erkenning en genoegdoening bieden en helpen bij de verwerking. Het gaat om de erkenning van het verdriet van personen van wie het leven volledig op de kop staat door een fout van iemand anders”, aldus de bewindsman. Belangen- en brancheorganisaties als Slachtofferhulp Nederland, brancheverenging NLE (letselschade-experts), LSA (letseladvocaten) en het Verbond van Verzekeraars hebben alle positief gereageerd op de komst van de nieuwe Wet Affectieschade, die volgens het ministerie van Justitie en Veiligheid in 2019 in werking treedt.  Wel zegt het Verbond, te verwachten dat de wet Affectieschade zal leiden tot een verhoging van de schadelast voor verzekeraars. “Naar schatting komt dat bij de autoverzekeraars (WA) neer op een stijging van minimaal drie procent. De impact voor medische aansprakelijkheidsverzekeraars is mogelijk hoger en wordt geschat op circa vijftien procent van de letselschadelast.”
In een persbericht stelt het ministerie: “Alleen de partner van het slachtoffer, zijn kinderen en ouders komen in aanmerking voor een vergoeding van affectieschade. Het is een regeling met vaste bedragen tussen de 12.500 en 20.000 euro, te betalen door de partij die aansprakelijk is voor het ongeval. Dit voorkomt procedures over de hoogte van het bedrag en langdurige en pijnlijke discussies over het leed. Door te variëren in categorieën en in de omvang van de vergoeding, wordt rekening gehouden met de persoonlijke omstandigheden van nabestaanden en naasten.” Uit onderzoek blijkt dat naasten behoefte hebben aan aandacht voor de emotionele gevolgen van een ongeval. Ook vanuit de letselschadepraktijk is gepleit voor een regeling van affectieschade. Minister Dekker: “Daarom is deze wet ook zo belangrijk. Het verbetert de positie van naasten van slachtoffers. Het is goed dat er nu een regeling komt, zoals in veel andere Europese landen al het geval is.”

Reacties marktpartijen

De Branchevereniging NLE zegt in een reactie blij te zijn dat met de acceptatie van het wetsvoorstel na jarenlang getouwtrek de mogelijkheid tot vergoeding van affectieschade eindelijk bestaat. Namens het NLE-bestuur, zegt directeur Martijn van Driel: “Met dit voorstel komt de regering tegemoet aan de behoefte van nabestaanden en naasten aan aandacht voor de emotionele gevolgen van een ongeval. Vergoeding van affectieschade kan het verdriet van de partner van het slachtoffer, zijn kinderen en ouders niet wegnemen, maar biedt wel erkenning en genoegdoening en kan helpen bij de verwerking. Daarom is dit een belangrijke positieve ontwikkeling.”

Het bestuur van de LSA zegt eveneens verheugd te zijn dat het wetsvoorstel op 10 april 2018 door de Eerste Kamer is aangenomen. “De LSA heeft zich jaren ingezet voor de totstandkoming ervan. De nieuwe wet regelt de mogelijkheid tot vergoeding voor affectieschade. Met deze wet krijgen nabestaanden van overleden slachtoffers en naasten van slachtoffers met ernstig en blijvend letsel als gevolg van bijvoorbeeld een verkeersongeluk, medische fout, bedrijfsongeval of geweldsmisdrijf recht op vergoeding. Met dit voorstel komt de regering tegemoet aan de behoefte van nabestaanden en naasten aan aandacht voor de emotionele gevolgen van een ongeval. Een vergoeding van affectieschade komt te liggen tussen de 12.500 en 20.000 euro, te betalen door de partij die aansprakelijk is voor het ongeval. Door te variëren in categorieën en in de omvang van de vergoeding, houdt het systeem rekening met de persoonlijke omstandigheden van nabestaanden en naasten.”

Slachtofferhulp Nederland

“Nederland is het enige land in de Europese Unie waar géén tegemoetkoming voor affectieschade wordt betaald. Sinds 2003 loopt de parlementaire discussie over dit onderwerp. In 2010 is een eerder wetsvoorstel niet door de Eerste Kamer aanvaard. ANWB, Fonds Slachtofferhulp, LSA en wij als Slachtofferhulp Nederland, die zich allen voor de komst van deze wet hebben ingezet, zijn heel blij dat er nu ook een tegemoetkoming betaald gaat worden zodat er erkenning is van het ontstane leed”, zegt Victor Jammers, Raad van Bestuur Slachtofferhulp Nederland.

“De maatschappelijke behoefte wordt al vele jaren gevoeld. Het meest manifest is deze in grootschalige zaken. Denk hierbij bijv. aan de vliegramp met MH17 waar buitenlandse slachtoffers vaak wel recht hadden op de een tegemoetkoming voor affectieschade, maar de Nederlandse slachtoffers niet. De behoefte is er ook in individuele zaken die niet of nauwelijks in de publiciteit komen. De vergoeding van affectieschade kan het leed (het verdriet) niet wegnemen, maar biedt wel erkenning en genoegdoening en helpt bij de verwerking. Een nabestaande geeft ook aan dat de wet broodnodig is”, aldus Slachtofferhulp Nederland, die daarbij verwijst naar de reactie van een nabestaande: “Na de veroordeling worden de naasten en nabestaanden een beetje vergeten en dit is niet juist. Ons leed stopt namelijk niet en is voor veel gezinnen niet te overzien, zowel fysiek als mentaal. Banen gaan verloren, mensen worden ziek, gezinnen vallen uit elkaar en dan is er ook nog de financiële impact welke dit met zich meebrengt.”

Volgens Slachtofferhulp Nederland hebben slachtoffers en nabestaanden behoefte aan een redelijke tegemoetkoming voor affectieschade die snel, correct en met voldoende empathie afgewikkeld wordt.” Verzekeraars onderkennen het belang van een zorgvuldige en persoonsgerichte aanbieding van de tegenmoetkoming. De Nederlandse samenleving heeft daarnaast behoefte aan een systeem van tegemoetkomingen dat niet bijdraagt aan een claimcultuur en niet onnodig uitnodigt tot het voeren van juridische procedures.”

Naasten van slachtoffers krijgen meer duidelijkheid over de vergoeding van affectieschade. Om die reden zegt het Verbond van Verzekeraars positief te staan tegenover de invoering van de wet Affectieschade. Daarbij benadrukt de verzekeraarsorganisatie geen enkele financiële vergoeding het leed van nabestaanden van slachtoffers kan compenseren. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt echter dat compensatie wél een belangrijke rol speelt in de erkenning van datzelfde leed. Nu de wet is aangenomen en per 1 januari 2019 in gaat, kunnen nabestaanden van slachtoffers een vergoeding krijgen voor affectieschade.”
Het Verbond staat achter de invoering van de wet en verzekeraars vinden het goed dat hiermee duidelijkheid wordt geboden aan (nabestaanden van) slachtoffers en verzekeraars over het recht op én de omvang van de vergoeding. “Het wetsvoorstel kent een zogeheten ‘vaste kring van gerechtigden’, de directe naasten, en er zijn genormeerde bedragen opgenomen. Voor ernstig en blijvend letsel is aansluiting gezocht bij een percentage blijvend functioneel verlies, zoals gehanteerd wordt in de American Medical Association-guides (AMA-guides). Dat geeft snel duidelijkheid voor alle partijen en hiermee worden langdurige discussie voorkomen”, aldus het Verbond, volgens wie verzekeraars wel verwachten dat de wet Affectieschade zal leiden tot een verhoging van de schadelast voor verzekeraars. “Naar schatting komt dat bij de autoverzekeraars (WA) neer op een stijging van minimaal drie procent. De impact voor medische aansprakelijkheidsverzekeraars is mogelijk hoger en wordt geschat op circa vijftien procent van de letselschadelast. De minister heeft eerder bij de behandeling van de wet in de Tweede Kamer toegezegd dat dit zal worden meegenomen in de evaluatie van de wet”, aldus het Verbond.