Vorig jaar kwamen er 582 mensen om in het verkeer: Achtentwintig minder dan in 2020. Het afgelopen jaar is daarmee het derde jaar op rij dat het aantal verkeersdoden afnam. Dit blijkt uit de cijfers die het CBS op 13 april heeft gepubliceerd. SWOV gaat nader analyseren welke ontwikkelingen hieraan hebben bijgedragen.
“Voor ons is het nu de eerste vraag of deze daling toeval is, een gevolg van de coronacrisis of dat er andere factoren een rol hebben gespeeld. Daarnaast willen we natuurlijk ook graag weten of er met deze cijfers een einde is gekomen aan de stagnatie in de daling van het aantal verkeersdoden”, zegt SWOV-directeur Martin Damen. “We moeten hierbij wel constateren dat er in 2008 nog vanuit werd gegaan dat een daling tot maximaal 500 verkeersdoden in 2020 haalbaar moest zijn, maar dat we dat punt nog steeds niet hebben bereikt.”
Doelstellingen 2030 en 2050
De huidige verkeersveiligheidsdoelstellingen zijn nog ambitieuzer dan die voor 2020: in 2030 moet het aantal verkeersslachtoffers zijn gehalveerd en in 2050 zouden er zelfs geen verkeersslachtoffers meer mogen vallen. “Dat is een enorme opgave en willen we die waarmaken, dan zijn hiervoor verregaande, en soms minder populaire maatregelen nodig. Van veel maatregelen weten we dat ze bewezen effectief zijn, zoals het investeren in veiliger weginrichting en het intensiveren van handhaving door de politie. “
Historie
Het aantal verkeersdoden in Nederland vertoont, na een stijging in de jaren vijftig en zestig, een geleidelijke daling sinds 1973. De laatste jaren is deze daling gestagneerd. In 2021 vielen er 582 doden in het verkeer in Nederland. Hoewel dit wederom een lager aantal is dan in de voorafgaande jaren, is het ondanks opnieuw een ‘coronajaar’ niet het laagste aantal verkeersdoden tot nu toe.
Ruim een derde van de verkeersdoden bestaat in 2021 uit fietsers (207; 36%) en drie op de tien is auto-inzittende (175; 30%). De meeste doden in het verkeer vallen onder ouderen: in 2021 waren 220 (38%) verkeersdoden 70 jaar of ouder. Kinderen (0-14 jaar) komen juist relatief weinig om in het verkeer; in 2021 waren dat er – net als het jaar ervoor – 17 (3%).
Bij vergelijking van aantallen verkeersdoden in verschillende groepen (zoals leeftijd, vervoerswijze, wegtype) moet worden bedacht dat het aantal verkeersslachtoffers in ieder geval afhangt van de mobiliteit: hoe meer men reist, hoe vaker men bij een ongeval betrokken kan raken. Het aantal slachtoffers hangt ook af van de veiligheidskenmerken van die mobiliteit: er zijn veilige en minder veilige wegen en veilige en minder veilige voertuigen. Daarnaast beïnvloedt ook het rijgedrag de kans op een verkeersongeval. Het aantal verkeersdoden in een bepaalde groep wordt dus niet alleen bepaald door hoe ‘gevaarlijk’ het voor die groep is (het risico van die leeftijdsgroep, sekse, vervoerswijze of wegtype), maar ook door de hoeveelheid mobiliteit van die groep (van dat vervoermiddel, op dat wegtype, enzovoort). Ten slotte speelt het toeval ook altijd een rol. (Kleine) verschillen tussen aantallen doden in opeenvolgende jaren kunnen toevallig zijn.
Afbeelding 2 toont de ontwikkeling van het aantal verkeersdoden volgens de Statistiek Verkeersdoden in de laatste tien jaar, naar vervoerswijze. Slachtoffers onder auto-inzittenden daalden tot enkele jaren terug nog tot 187 in 2014, maar hierna is het aantal doden onder auto-inzittenden weer gestegen tot 237 in 2019; daarna daalde dit aantal weer, tot 175 in 2021, het laagste aantal tot nu toe. Ook bij voetgangers zagen we tot 2013 een gestage daling, maar sindsdien fluctueert het aantal overleden voetgangers rond de 50 en 60. In 2020 en 2021 waren het er met ruim 40 minder dan voorgaande jaren (43 in 2021).
Bij de andere vervoerswijzen is de algehele daling in verkeersdoden tot 2013 minder duidelijk terug te zien. Voor fietsers lijkt er al jaren geen sprake meer te zijn van een daling. Sinds 2000 was het aantal doden onder fietsers niet zo hoog als in 2020 (229); in 2021 vielen er 207 doden onder fietsers. In 2020 en 2021 overleden er meer fietsers dan auto-inzittenden in het verkeer; in 2017 was dit voor het eerst het geval. Het CBS geeft aan dat minstens 80 (39%) van de fietsers een elektrische fiets bereden. De verkeersdoden die vielen in de categorie ‘scootmobiel/invalidenvoertuig’ waren volgens het CBS sinds 2009 allemaal berijder van een scootmobiel.
