Stichting Achmea Rechtsbijstand ontving in 2017 bijna 157.000 vragen om juridische hulp. Mensen hadden vooral juridische problemen met elkaar of met een organisatie (civiel recht in 43% van de gevallen) of met hun werkgever (arbeidsrecht in 23% van de gevallen). Binnen de rechtsgebieden zijn een aantal opvallende verschuivingen, zoals een flinke afname van het aantal ontslagzaken. Dat blijkt uit de nieuwe juridische barometer 2017-2018 van Stichting Achmea Rechtsbijstand (SAR), die juridische hulp biedt aan mensen met een rechtsbijstandverzekering bij Interpolis, Centraal Beheer, FBTO of Avéro.
Uit het overzicht van de jaarlijks uitgegeven juridische barometer blijkt dat het aantal vragen om juridische hulp bij de Stichting Achmea Rechtsbijstand in 2017 het laagste niveau heeft bereikt in de afgelopen vier jaar. In vrijwel alle rechtsgebieden was het aantal meldingen sinds 2013 niet lager geweest. Daar staat tegenover dat het aantal meldingen op het gebied van bestuursrecht vorig jaar juist het hoogste niveau heeft bereikt van de afgelopen vier jaar. “Ook voor 2018 verwachten we dat het aantal meldingen onverminderd hoog is. Door de aantrekkende economie daalt het aantal ontslagzaken wellicht licht. Maar door de doorgande juridisering van de maatschappij is de verwachting dat de aantallen op andere gebieden juist iets toenemen”, aldus de stichting.
Minder ontslag, meer problemen bij langer dan twee jaar ziek
In het arbeidsrecht is het aantal meldingen omtrent ontslagzaken in vier jaar tijd fors teruggelopen: van 21.149 naar 13.702. De meest voorkomende oorzaken van ontslag zijn reorganisatie, verstoorde arbeidsvehouding, disfunctioneren, een niet verlengd contract voor bepaalde tijd, langer dan twee jaar ziek zijn en ontslag op staande voet. Achmea Rechtsbijstand ziet al langere tijd het aantal ontslagzaken als gevolg van een reorganisatie teruglopen. “Hier zien we vooral de effecten van de huidige bloeiende economie terug. Ook het aantal ontslagzaken vanwege disfunctioneren en het ontslag op staande voet zien we flink dalen. Dit verklaren we vooral door de nieuwe spelregels vanuit de WWZ, waarvan we zien dat werkgevers zich daar over het algemeen goed aan houden.”
Een opvallende stijger binnen het arbeidsrecht is de toename van het aantal ontslagzaken als gevolg van langer dan twee jaar ziekte: van 514 naar 844, een stijging maar liefst 64%. “We zien hier dat de huidige wetgeving voor deze categorie werknemers nog niet veel mogelijkheden biedt als het gaat om het recht op de transitievergoeding. Veel werkgevers houden het dienstverband slapend. Met veel vragen van onze verzekerden tot gevolg.” Het aantal meldingen vanwege disfunctioneren is meer dan gehalveerd: van 2.733 naar 1.133.; het aantal meldingen inzake ontslag op staande voet liep in vier jaar tijd terug van 663 naar 425.
Aantal consumentenzaken blijft hoog
De stichting ontvangt de afgelopen jaren veel meldingen over de aankoop of verkoop van producten of diensten, een toename sinds 2013 tmet ca 10% tot 9.171. De zaken die consumenten melden zijn heel divers: van problemen met de aankoop van bijvoorbeeld een laptop of telefoon tot geschillen met meubel- en keukenbedrijven. Daarnaast werden 3.725 gevallen van een burenconflict gemeld tegen 4.473 een jaar eerder. Voor dit soort geschillen is vaak meer dan één oorzaak aan te geven. Na vier jaar van toename is het aantal meldingen over geschillen in het onderwijs – tusen ouders en scholen – vorig jaar gestabiliseerd.
Met een bloeiende economie en bloeiende huizenmarkt werden flink wat huizen gekocht of verkocht. Helaas is daarmee ook het aantal juridische geschillen over de koop en verkoop van onroerende zaken gestegen: van 7.090 in 2013 naar 8.763 in 2017, een stijging met 24%. Soms zit een grotere groep mensen met hetzelfde probleem en is het beter het om die meldingen gezamenlijk aan te pakken via een massazaak, omdat dat zorgt voor een sterkere juridische positie. De afgelopen jaren nemen de massazaken fors toe; van zes per jaar in 2006 naar ruim 50 in 2017. Het aantal verkeerszaken liep verder terug naar 39.629. De Top-3 oorzaken waren parkeerschades, inparkeren en achterop rijden. Ook in het aantal sociale zekerheidszaken zette de daling zich voort en kwam 15% lager uit dan in 2015, terwil in de agratische sector een flinke toename van het aantal jurische geshcillen weerden geregeistreerd: ruim 6.000
2017 2016 2015 2014 2013
Meldingen totaal 156.908 169.818 166.658 167.800 163.430
Arbeidsrecht 35.838 39.885 40.605 41.130 41.447
Bestuursrecht 12.621 12.114 10.678 10.412 9.804
Civiel recht 67.779 74.237 71.583 71.333 68.251
Letselschade 11.041 12.145 12.394 13.054 11.584
Verkeersrecht 29.629 31.437 31.398 31.871 32.344
Het volledige overzicht van de Juridische Barometer vindt u op op http://juridischebarometer.com.